NA DNIACH – zfr.; niezadługo, w najbliższym czas.e

NA DOBITKE  – zfr.; w dodatku

NA DZIADKÓW OGRÓD – zfr.; oznaczało to wyrażenie, że wywiodło się  kogoś w pole, oszukało

NA FORANT – zfr.;  na zapas na później

NA JIP – zfr.; szybko, na gwałt

NA KRAJU – zfr.; powiedzenie to oznacza, że jest się już bliskim śmierci, np. o jużem na kraju

NA MAŁY DWÓR – zfr.; określenia potrzeby fizjologicznej, tzn. zrobić siusiu

NA ODTRĄBIONO  – zfr.; wykonać coś niedbale, niestarannie

NA ODWYRTKE – zfr.; w drugą stronę

NA OMATY – zfr.; po omacku, na oślep, w ciemnościach

NA PIYKNE – zfr.; całkiem, zupełnie

NA POMIECI – zfr.; leżące na ziemi zboże niezwiązane w snopy

NA POWŁOKE – zfr.; jeżeli w czasie żniw podczas żęcia sierpem, nie kładziono garść po garści zboża na powrósło, tylko umiejętnie je podgarniając, kładziono dwa lub trzy naręcza, które wystarczały na snopek, mówiono, że rżnie się „na powłoke”

NA PRĘDKOŚCI – zfr.; w pośpiechu, naprędce

NA PROCH – zfr.; całkiem, zupełnie, miałko

NA PRZYBOŚ – zfr.; obuć  buty na gołe stopy

NA SMYKA – zfr.; ciągnąć lub wlokąc po ziemi

NA SPRZEDAJ – zfr.; na sprzedaż

NA ŚCIWOR – zfr.; na przymus, gwałtem

NA TAK ROK – zfr.; za rok

NA TRZY ZOWODY – zfr.; po trzykroć, trzy razy

NA WIELGI CZAS – zfr.; mamy dość czas.

NA WIELGI DWÓR – zfr.; określenia „grubszej” potrzeby fizjologicznej

NA WYPRZÓDKI – zfr.; wyścigi, kto szybciej

NA WYWRÓT – zfr.; odwrotnie

NA ZAŚ  – zfr.; na później, na zapas

NABRECHAĆ – czas.; nakłamać

NACHYTAĆ – czas.; złowić, złapać; / dostać solidne lanie

NACINA – rzecz.; łęty ziemniaczane

NAĆKAĆ – czas.; zbyt gęsto coś rozmieścić

NADESZED – czas.; zjawił się, nadszedł

NADŁOŻYĆ – czas.; przebić cenę konkurenta targując się, przy kupnie

NADOLIĆ – czas.; nadążyć, dorównać

NADOŁEK – rzecz.; dolna część kobiecej koszulki, rodzaj halki

NAJDUCH – rzecz.; bękart, nieślubne dziecko

NALEŹDŹ – czas.; znaleźć

NAMAMRANE – przym.; pobrudzone, zaśmiecone

NAMANIŁ SIĘ – czas.; zjawił się w odpowiednim momencie

NAMOLNY – przym.; natarczywy

NAPATOCZYĆ – czas.; natknąć się na kogoś niespodziewanie

NAPRZÓD / WPIERW – przysł.;  na początku

NARĄCZKO – rzecz.; naręcze zdrobniale

NAROBIOĆ – czas.; wykonywać ciągle tę samą pracę i tymi samymi narzędziami

NARZEC – czas.; powiedzieć

NASI – zaim.; pełna szacunku forma przy wyrażaniu się o swoich rodzicach np. „nasi tatuś, nasi mamusia”

NASIADANIE – rzecz.; gwałtowne szczekanie psa

NASTĄP SIĘ – zfr.; przesuń się, głównie do bydła

NASTYRMIĆ – czas.; nieporządnie coś złożyć, niedbale poukładać

NASZEŁ – czas.; natknął się na kogoś niespodziewanie

NASZPONTOWAĆ – czas.; skusić, namówić do występowania przeciwko komuś

NAŚCI! – wykrz.; masz, bierz

NATYRKNĄĆ – czas.; wspomnieć o czymś mimochodem, napomknąć, nadmienić

NAWDZIOĆ – czas.; nałożyć, np. czapkę na głowę

NAWIDZIĆ – czas.; lubić kogoś; rad kogoś widzieć

NE! – wykrz.; masz, daję ci, weź

NI MA PUDOBY – zfr.; nie ma podobieństwa, nie zanosi się np. na deszcz

NI MA URODY – zfr.; np. na pogodę albo na opady deszczu

NI MÓŻ – zfr.; nie można poradzić takiej lub innej rzeczy

NI TU, NI SIU – zfr.; nie wiadomo gdzie

NI Z PIERZA, NI Z WIEPRZA – zfr.; ni stąd, ni stamtąd, bez powodu, „wyskoczyć z czymś jak Filip z konopi”

NI Z TEGO,  NI Z OWEGO – zfr.; bez przyczyny, nie wiadomo, z jakiego powodu

NI ZA CO  – zfr.; za nic w świecie

NICHT – zaim.; nikt

NICPOTEM – przysł.; nic nie warto

NIE BESER – czas.; czuć się nieswojo, głupio, niezręcznie / nie być z kimś w przyjaźni

NIE DOŁ SIE JĄĆ – zfr.; nie dał się przekonać

NIE DUCHEM – zfr.; nie bardzo

NIE ŁOPIE – zfr.; nie prędko, dopiero po jakimś okresie, jeszcze nie teraz

NIE MA DZIADA, BABY – zfr.; oznacza to, że nie ma porządku w danej zagrodzie, ani organizacji pracy

NIE SPODŹIOĆ SIĘ – czas.; niespodziewanie

NIE WIADA – czas.; nie wiadomo

NIE WIELA – zaim.; niedużo

NIE WYDOLI – czas.; zabraknie, nie wystarczy

NIE WYMOWIAJĄC – czas.; nie wypominając wyświadczonej przysługi, grzeczności

NIE WYSKOCZY  – czas.; mowa tu o kimś, kto nie ugości ,ani też nie zapłaci  godziwie za wykonaną pracę

NIE ZDOLE – czas.;  nie dam rady, nie podołam

NIE ZWIESZ – czas.; nie zgadniesz, nawet nie przypuszczasz

NIEBOŻYCZKA – rzecz.; nieboszczka

NIECHARAŚNY – przym.; nie w formie, zmartwiony, smutny, w złym nastroju

NIEDEKRETNY – przym.; niedobry, niewyrozumiały

NIEDORODEK – przym.; niewydarzony, niewyrośnięty

NIEDOSTONE – przym.; jeszcze niedojrzałe zboże

NIEMILEC – rzecz.; osoba wzbudzająca wstręt, odrazę

NIEPEĆ – rzecz.; coś nie pomyśli, nie w smak, wyczuwanie zagrożenia

NIEPORADA –  rzecz.; nie można temu zaradzić

NIERUCHAWY – czas.; powolny, ospały

NIESPORY – przym.; powolny, flegmatyczny

NIEŚMIAŁKOWAĆ – czas.; wstydzić się, być nieśmiałym, skrępowanym

NIEWBŁOGOSŁAWIONY –  przym.; gość przedłużający w nieskończoność swoją wizytę

NIEWIERNY – rzecz.;  nieufny, niedowiarek

NIEWSTYDNIK – rzecz.; niedbający o swoją opinię, niemający wstydu

NIEWYBRANY – rzecz.; guzdrała, nigdy niemogący zdążyć

NIEZDOBOCKA – przysł.; niespodziewanie

NIEZOPUST / NIESOPUST – rzecz.; okres od MB Gromnicznej do niedzieli zapustnej, mięsopust, zapusty

NIJAK MU BYŁO – zfr.; czuł się niezręcznie

NIJAKIM SPOSOBEM – zfr.; w żaden sposób

NIKCZEMNE – przym.; wątłe, nikłe, mizerne, niepozorne

NIKTÓRY – zaim.; żaden

NISZCZ – rzecz.; psuj nieumiejący szanować swojej i cudzej własności

NIUCH – rzecz.; węch

NIUCHAĆ – czas.; wąchać, szperać, szukać

NIURAĆ – czas.; szukać, węszyć

NOJ? – zfr.; zapytanie wyczekując np. „no i co dalej?”

NOJDALI – przysł.; określenie terminu, np. „nojdali za dwa dni”, czyli, że najwyżej za dwa dni.

NOLEPA – rzecz.; przypiecek, część pieca kuchennego

NOPARZTEK – rzecz.; naparstek

NOTURA – rzecz.; charakter

NOTURNY – przym.; krnąbrny, hardy, nieposłuszny

NOWAŁA – rzecz.; rzecz niecierpiąca zwłoki, coś bardzo pilnego

NUKAĆ – czas.; prosić, przynaglać

NUŻE! – wykrz.; dalejże, ponaglenie

NYKA – rzecz.; świnia, wieprz

Reklama